Koło Zamachowe – Dwumasa i Objawy Zużycia

Wiele z obecnie produkowanych samochodów jest wyposażonych w dwumasowe koło zamachowe. Dwumasa powstała w wyniku rozwoju silników oraz dla sprostania rosnących momentów obrotowych przy malejącej liczbie cylindrów. Tłumiki drgań tarczy sprzęgła nie są w stanie podołać przenoszeniu dużych mocy z wytłumianiem drgań skrętnych, nie chronią też dostatecznie skrzyni biegów ani nie są w stanie wyrównywać pracy silnika.

Czym jest, jak działa i jakie objawy zużycia ma dwumasa?

Dwumasa jest oczywiście kołem zamachowym. Pełni swą główną funkcję, przenoszenia mocy z wału napędowego na wał napędzany podobnie do koła sztywnego. Koło dwumasowe jest jednak zbudowane z dwóch mas, które mogą się poruszać względem siebie, a tym samym czynić pracę całego układu przeniesienia napędu płynniejszą. Ruch ów jest przy tym ograniczony i tłumiony przez odpowiednio dobrane sprężyny.

Kierowcy kojarzą głównie koło dwumasowe z kłopotami wynikającymi z dużych kosztów jego wymiany, a która niestety ma miejsce z racji znacznie delikatniejszej budowy dwumasy od koła zamachowego jednomasowego. Te drugie najczęściej nie jest wymieniane nigdy i przeżywa auto albo jest złomowane razem z nim, ale zalet dwumasy przecenić się nie da.

Poprawa komfortu jazdy, zmniejszenie zużycia paliwa, znacznie lepsza ochrona takich elementów jak skrzynia biegów, czy nawet wał korbowy. Dwumas ma również wpływ na lepszą i bardziej równomierną pracę silnika. Niemniej prawdą jest, że niesprawny dwumas powinien być natychmiast wymieniony i warto znać objawy, które taką wymianę sugerują.

Objawy ogólne nadchodzącej wymiany dwumasy

Jest kilka dość charakterystycznych objawów zachowania auta, które mogą być powiązane ze zużyciem dwumasy. Niemniej część z nich wiąże się również z uszkodzeniami bądź zużywaniem się sprzęgła albo obu tych elementów jednocześnie:

• dziwne dźwięki pojawiające się przy włączaniu i przy wyłączaniu silnika;
• słychać głośne uderzenia podczas przyspieszania, szczególnie z niskich obrotów silnika;
• podczas pracy silnika na biegu jałowym, z okolicy skrzyni biegów dochodzą dziwne dźwięki;
• występuje szarpanie autem podczas przyspieszania z niskich obrotów silnika;
• na karoserii stają się odczuwalne wibracje;
• po uruchomieniu silnika zaczyna drżeć pedał sprzęgła.

Powyższe objawy dotyczą nie tylko kół dwumasowych zamontowanych w autach z manualnymi skrzyniami biegów, ale również przy skrzyniach automatycznych oraz DSG.

Objawy uszkodzenia lub zużycia dwumasy a konieczność wizyty u mechanika

Powyższe objawy mogą oznaczać zużycie sprężyn w kole dwumasowym, nie jest to jednak jednoznaczne. Awarii ani zużycia koła dwumasowego nie sposób zdiagnozować tylko na podstawie objawów. Są usterki w aucie, np. zużycie poduszek silnika, czy awaria układu wytryskowego, mogące pokazywać objawy podobne, a już na pewno dla niewprawnego oka przeciętnego kierowcy.

Diagnozę stanu koła dwumasowego w samochodzie przeprowadza się wyłącznie w warsztacie samochodowym. Wymagany jest niestety demontaż skrzyni biegów oraz sprzęgła. To dosyć kosztowny sposób, dlatego niektórzy próbują samodzielnie stwierdzić albo wykluczyć usterkę, której mogła doświadczyć dwumasa. Nie jest to sposób dobry.

Okres eksploatacji koła dwumasowego może być bardzo różny, gdyż nie zależy wyłącznie od czasu użytkowania dwumasy. Bardzo ważny jest sposób jazdy kierowcy, a niektórzy uważają, że w wypadku dwumasy jest on aspektem najważniejszym.

Dwumasa i jej żywotność – czy da się wydłużyć?

Doświadczeni kierowcy wiedzą, że stylem swojej jazdy mogą zasadniczo wpłynąć na wydłużenie żywotności koła dwumasowego. Jest kilka ogólnych zasad, o których warto wspomnieć, aby znacznie nawet odwlec w czasie konieczność wymiany zarówno dwumasy, jak i sprzęgła:

• unikać należy gwałtownego ruszania, czyli odpuścić sobie tzw. strzał ze sprzęgła;
• należy również unikać gwałtownych przyspieszeń z niskich obrotów silnika. Gwałtowne skoki mocy są dla dwumasy zgubne, dlatego warto podczas np. wyprzedzania przedtem zredukować bieg;
• nie należy zbyt długo jechać na niskim biegu, gdyż powstające wówczas wibracje szkodzą dwumasie;
• trzeba pamiętać o wciskaniu do podłogi pedału sprzęgła podczas załączania biegu. Jest to lekceważone przez wielu kierowców, którzy wrzucają biegi przy ledwie naciśniętym pedale sprzęgła;
• zdejmowanie nogi z pedału sprzęgła powinno następować zaraz po wrzuceniu biegu;
• należy zwracać uwagę na pracę silnika, jeżeli pracuje nierówno, trzeba naprawić usterkę, np. układu wtryskowego. Długie użytkowanie auta z nierówno pracującym silnikiem ma niekorzystny wpływ na dwumasę.

Jeżeli już jednak koło dwumasowe wymaga wymiany, nie wolno tego odkładać na później. Najlepiej zaprowadzić auto do mechanika już po zaobserwowaniu pierwszych objawów. Jazda z niesprawną dwumasą może skończyć się nawet zniszczeniem skrzyni biegów, a zawsze będzie miała niekorzystny wpływ na silnik.